Voortgang reserves
Duurzaamheid, milieu en energietransitie
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Toegekende (gem) revolverende investeringsmiddelen | Project | 6.000 | - | 6.000 | 1.000 | 500 | 6.500 |
6.000 | - | 6.000 | 1.000 | 500 | 6.500 |
Het programma heeft in 2018 geen onttrekkingen groter dan € 2,5 mln.
Onderwijs
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Reserve Duurzame Huisvesting Onderwijs | Project | 8.993 | - | 8.993 | 3.400 | 4.429 | 7.964 |
Reserve Multifunctioneel gebruik schoolgebouwen | Project | 8.970 | - | 8.970 | - | 1.993 | 6.977 |
17.963 | - | 17.963 | 3.400 | 6.422 | 14.941 |
De gemeente heeft uit de reserve Duurzame huisvesting onderwijs een bedrag van € 1,9 mln. laten vrijvallen in de ruimte ter dekking van het coalitieakkoord. De begrote dotatie is verhoogd tot een bedrag van ten hoogste € 3,4 mln.
Werk en inkomen
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Bestemmingsreserve werkgelegenheidseffecten | Project | 17.797 | - | 17.797 | 1.378 | 3.750 | 15.425 |
17.797 | - | 17.797 | 1.378 | 3.750 | 15.425 |
De aanwending reserve werkgelegenheidsprojecten is bestemd voor de kosten Taskforce Jeugd en STiP (apparaat, subsidies en opleiding). De prognose voor 2018 blijft gehandhaafd op de begroting2018.
Zorg, welzijn, jeugd en volksgezondheid
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Reserve Zorg Innovatiefonds | Project | 5.000 | - | 5.000 | - | 1.250 | 3.750 |
Reserve Decentralisatie WMO | Project | 2.800 | - | 2.800 | - | 2.800 | - |
7.800 | - | 7.800 | - | 4.050 | 3.750 |
Buitenruimte
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Bestemmingsreserve Werk met Werk | Project | 3.804 | - | 3.804 | - | 2.260 | 1.544 |
3.804 | - | 3.804 | - | 2.260 | 1.544 |
Het programma heeft in 2018 geen onttrekkingen groter dan € 2,5 mln.
Sport
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Reserve Olympisch fonds | Project | 4.196 | - | 4.196 | - | 2.116 | 2.080 |
4.196 | - | 4.196 | - | 2.116 | 2.080 |
Het college heeft uit de reserve Olympisch Fonds een bedrag vrij laten vallen van € 0,409 mln. ter dekking van ambities het coalitieakkoord. De begrote onttrekking is verhoogd tot een bedrag van € 2,1 mln.
Economie
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Reserve Overcommittering D2 | Project | 3.531 | - | 3.531 | 2.837 | 50 | 6.318 |
Reserve Fonds Economische Structuurversterking | Project | 8.494 | - | 8.494 | - | 5.694 | 2.800 |
Reserve World Forum Convention Center | Project | 1.808 | - | 1.808 | - | 1.808 | - |
Reserve Stedelijke Ontwikkeling Economie | Project | 3.039 | - | 3.039 | - | 1.815 | 1.224 |
Toegekende (gem) revolverende investeringsmiddelen | Project | 4.100 | - | 4.100 | - | 1.400 | 2.700 |
20.972 | - | 20.972 | 2.837 | 10.767 | 13.042 |
Mobiliteit
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Reserve Parkeren | Project | 4.514 | - | 4.514 | 45 | 1.203 | 3.356 |
Reserve Stedelijke Ontwikkeling Verkeer | Project | 2.704 | - | 2.704 | - | 2.694 | 10 |
7.218 | - | 7.218 | 45 | 3.897 | 3.366 |
Stedelijke Ontwikkeling
De beschikbare middelen zijn bestemd voor de ontbrekende schakels in het sterfietsroutenetwerk en voor de uitvoering van projecten uit het Straten, Wegen, Lanen programma. De reserve zal naar verwachting in 2018 volledig worden besteed.
Stadsontwikkeling en wonen
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Reserve Strategisch Vastgoed Stadsontwikkeling | Project | 1.837 | - | 1.837 | 2.341 | 2.544 | 1.634 |
Reserve Grondbedrijf | RGB | 64.378 | 3.226 | 67.604 | 4.635 | 12.283 | 59.956 |
Reserve Voorfinanciering actief en faciliterend grondbeleid | Project | 5.300 | - | 5.300 | 1.097 | 1 | 6.396 |
Reserve Stedelijke Ontwikkeling Stadsontw en Wonen | Project | 30.298 | - | 30.298 | 4.399 | 14.329 | 20.368 |
Reserve Stadsvernieuwing | Project | 2.410 | - | 2.410 | - | 2.410 | - |
Reserve Volkshuisvestingsfonds DHZW | Project | 2.732 | - | 2.732 | 459 | 443 | 2.748 |
Reserve The Hague World Forum | Project | 6.908 | - | 6.908 | - | 3.008 | 3.900 |
113.863 | 3.226 | 117.089 | 12.931 | 35.018 | 95.002 |
De grootste ontwikkelingen hebben betrekking op een tweetal reserves:
- Reserve Grondbedrijf. In de Meerjarenprognose Grondexploitaties 2018 zijn de ontwikkelingen op grondexploitaties nader toegelicht, hierbij komen ook de ontwikkelingen op de Reserve Grondbedrijf aan bod
- Reserve Stedelijke Ontwikkeling. De toevoeging van middelen komt vooral door de herijking van projectreserves, waarbij vrijgevallen middelen aan de reserve zijn toegevoegd (voor meer informatie, zie toelichting op begrotingswijzigingen bij het raadsvoorstel bij halfjaarbericht).
De onttrekkingen uit de reserve hebben vooral betrekking op de herinrichting van het Hobbemaplein en Plein 1813, de aanleg fietsenkelder Kijkduin en het verplaatsen van dekking naar begrotingsprogramma Duurzaamheid wegens de nieuwe programma-indeling. Eindejaar 2018 resteert ca. € 20 mln. in de reserve voor projecten. De middelen worden vooral in 2019 ingezet. In de begroting 2019-2022 is deze inzet nader toegelicht.
Stadsdelen, integratie en dienstverlening
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Bestemmingreserve verkiezingen | Egalisatie | 1.800 | -1.400 | 400 | - | - | 400 |
1.800 | -1.400 | 400 | - | - | 400 |
Het programma kent geen projectreserves of onttrekkingen groter dan € 2,5 mln.
Financiën
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Algemene reserve | Algemeen | 70.329 | -4.078 | 66.251 | - | 11.500 | 54.751 |
Reserve Financiering | Egalisatie | 5.500 | - | 5.500 | - | 5.500 | - |
Reserve Activafinanciering | Activa | 190.713 | - | 190.713 | 62.227 | 37.340 | 215.600 |
Reserve Onderhoud Sportaccommodaties | Expl | 5.500 | -998 | 4.502 | 4.502 | ||
Reserve Onderhoud Vastgoed | Expl | 4.579 | -79 | 4.500 | 1.631 | 2.869 | |
Centrale Bedrijfsvoeringsreserve | Bedrv | 8.430 | -8.013 | 417 | - | 417 | - |
Programmareserve 2 - College en Bestuur | Progr | 1 | 999 | 1.000 | 1.000 | - | |
Programmareserve 3 - Wijkaanpak en Dienstverlening | Progr | 600 | 1.400 | 2.000 | - | 2.000 | - |
Programmareserve 4 - Openbare orde en Veiligheid | Progr | - | 330 | 330 | 330 | - | |
Programmareserve 5 - Cultuur, Biblioth en Monumentenz | Progr | 256 | -507 | -251 | 240 | -11 | - |
Programmareserve 6 - Onderwijs | Progr | 2.500 | 515 | 3.015 | - | 3.015 | - |
Programmareserve 7 - Werk, Inkomen en Armoedebeleid | Progr | 1.841 | -463 | 1.378 | 1.378 | - | |
Programmareserve 8 - Zorg en Welzijn | Progr | 4.150 | -609 | 3.541 | 3.541 | - | |
Programmareserve 9 - Jeugd | Progr | 1.650 | -14.914 | -13.264 | 14.000 | 736 | - |
Programmareserve 10 - Ontwikkeling Buitenruimte | Progr | 1.164 | 2.131 | 3.295 | 3.295 | - | |
Programmareserve 11 - Economie, Int Stad en Binnenstad | Progr | - | 2.081 | 2.081 | 2.081 | - | |
Programmareserve 12 - Sport | Progr | - | -224 | -224 | - | -224 | - |
Programmareserve 13 - Verkeer en Milieu | Progr | 135 | 2.865 | 3.000 | - | 3.000 | - |
Programmareserve 14 - Wonen en duurzaamheid | Progr | 12 | 551 | 563 | - | 563 | - |
Programmareserve 15 - Stadsontwikkeling | Progr | - | -217 | -217 | - | -217 | - |
Programmareserve 19 - Stadsdelen en Wijkaanpak | Progr | 200 | 683 | 883 | - | 883 | - |
Programmareserve 2 - College en Bestuur | Progr | - | - | - | - | ||
Programmareserve 3 - Wijkaanpak en Dienstverlening | Progr | - | - | - | - | ||
Programmareserve 4 - Openbare orde en Veiligheid | Progr | - | - | - | - | ||
Programmareserve 5 - Cultuur en Bibliotheek | Progr | - | - | -11 | -11 | ||
Programmareserve 6 - Onderwijs | Progr | - | - | - | - | ||
Programmareserve 7 - Werk en Inkomen | Progr | - | - | - | - | ||
Programmareserve 8 - Zorg, Welz, Jeugd en Volksgez | Progr | - | - | 586 | 586 | ||
Programmareserve 9 - Buitenruimte | Progr | - | - | - | - | ||
Programmareserve 10 - Sport | Progr | - | - | -224 | -224 | ||
Programmareserve 11 - Economie | Progr | - | - | - | - | ||
Programmareserve 12 - Mobiliteit | Progr | - | - | - | - | ||
Programmareserve 13 - Stadsontwikkeling en Wonen | Progr | - | - | -217 | -217 | ||
Programmareserve 14 - Stadsd, Integr en Dienstverlening | Progr | - | - | - | - | ||
Reserve Grote Projecten | Project | 37.328 | 800 | 38.128 | 11.709 | 9.718 | 40.119 |
Reserve Co-financiering | Project | 5.448 | - | 5.448 | 800 | 1.293 | 4.955 |
Allocatie incidentele middelen (nieuw beleid) 2015 - 2018 | Overig | 57.336 | - | 57.336 | 70.992 | 128.328 | - |
Allocatie incidentele middelen (nieuw beleid) 2016 - 2019 | Overig | - | - | 3.245 | 2.485 | 760 | |
Allocatie incidentele middelen (nieuw beleid) 2017 - 2020 | Overig | 56.275 | - | 56.275 | 1.069 | 37.549 | 19.795 |
Allocatie incidentele middelen (nieuw beleid) 2018 - 2021 | Overig | 45.058 | - | 45.058 | - | 36.130 | 8.928 |
Allocatie incidentele middelen (nieuw beleid) 2019 - 2022 | Overig | - | - | 2.156 | - | 2.156 | |
Reserve Herfaseringen | Overig | - | - | 21.215 | 8.410 | 12.805 | |
Reserve Herstructurering reserves | Overig | 14.705 | - | 14.705 | 3.467 | 14.089 | 4.083 |
Reserve Internationaal & Werving | Project | 4.190 | - | 4.190 | - | 2.348 | 1.842 |
Reserve Statushouders | Project | 5.863 | - | 5.863 | 200 | 5.919 | 144 |
Reserve Uitlichting vastgoed grondexploitaties | Overig | 16.344 | - | 16.344 | 268 | 1.837 | 14.775 |
540.107 | -17.747 | 522.360 | 191.723 | 325.864 | 388.219 |
Reserve Grote projecten
Aan de reserve Grote projecten is in 2018 € 8,6 mln. toegevoegd voor het Spuikwartier (onderdeel van het oorspronkelijk budget van € 177,4 mln.), € 2,2 mln. voor The Hague World Forum en € 0,9 mln. voor Scheveningen Haven.
Uit de reserve wordt € 9,7 mln. onttrokken voor met name het Haags Investeringsfonds (€ 5,3 mln.), Rotterdamsebaan (€ 1,1 mln.), Internationale Zone € 1,3 mln. De bestedingen vinden plaats in andere programma’s. Voor de dekking van de bouwrente over de investeringen van het Spuikwartier is € 1,1 mln. onttrokken.
Reserve Statushouders
Uit de reserve wordt € 5,9 mln. onttrokken voor de begeleiding en ondersteuning van statushouders. De bestedingen vinden plaats in andere programma’s.
Reserve allocatie incidentele middelen begroting 2019 - 2022
Indien er bij de begrotingsvoorbereiding incidentele middelen beschikbaar zijn door bijvoorbeeld de resultaten op de jaarrekening of extra inkomsten, dan worden deze in de begroting ingezet voor nieuwe meerjarige doelen. Om de incidentele middelen over meerdere jaren uit te kunnen geven, worden ze toegevoegd aan een reserve en in de volgende jaren hier weer aan onttrokken. Ook voor de meerjarenbegroting 2019-2022 is hiervoor een reserve allocatie incidentele middelen (nieuw beleid) gevormd. In voorgaande jaren bestond deze reserve uit twee onderdelen, namelijk met middelen uit het budgettaire kader en herfaseringen op de uitvoering van projecten. Voor de inzichtelijkheid is voor de herfaseringen een aparte reserve ingesteld.
De dotaties aan en onttrekkingen uit de reserve zijn een uitkomst van het coalitieakkoord 2018 – 2022 Den Haag, Stad van Kansen en Ambities en zijn als volgt:
bedragen x € 1.000 | ||||||
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | ||
Budgettair kader | ||||||
Voorjaarsnota 2018 | 5.376 | 2.040 | ||||
Overige financiële ontwikkelingen | 4.600 | 162.239 | 2.125 | 2.125 | 2.125 | |
Ruimte Coalitieakkoord | 16.700 | 14.200 | 2.700 | 2.700 | 2.350 | |
Intensiveringen | -24.550 | -55.990 | -71.190 | -34.750 | -32.800 | |
Jaarschijf effecten Coalitieakkoord | 30 | -13.239 | 3.227 | 7.840 | 2.142 | |
Gespecificeerd naar dotaties en onttrekkingen | ||||||
Dotaties | 2.156 | 124.363 | 3.227 | 7.840 | 2.142 | |
Onttrekkingen | 15.113 | 66.365 | 29.925 | 28.325 |
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de intensiveringen die uit de reserve allocatie zijn onttrokken en verantwoord op de betreffende beleidsprogramma’s. De bedragen bij programma 15 zijn toegevoegd aan de gemeentebrede projectreserves Grote Projecten en Internationaal & Werving en aan de programmareserve Jeugd.
bedragen x € 1.000 | ||||||
Intensiveren | Pr | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
Doorzetten subsidies vervuilde auto's en brommers inruilen | 3 | -300 | -300 | -300 | -300 | |
Veiligheidsprioriteiten | 4 | -1.000 | -1.700 | -1.700 | -1.700 | -1.700 |
Popmuseum RockArt naar Den Haag halen | 5 | -500 | ||||
Voortzetting financiering diverse cultuurinstellingen | 5 | -840 | -840 | |||
Heropening bibliotheek Bouwlust | 5 | -500 | ||||
Projectgeld Ambitie Haags leranenopleiding | 6 | -500 | ||||
Aanpak laaggeletterdheid | 6 | -1.000 | -1.000 | -1.000 | -1.000 | |
Opvang Rijksbezuiniging Onderwijsachterstandenbeleid | 6 | -1.800 | -1.800 | -1.800 | -1.800 | |
BUIG | 7 | -5.000 | -5.000 | -5.000 | -3.000 | |
WSW subsidie | 7 | -2.300 | -1.700 | -1.100 | -500 | |
Frictiekosten Haeghe Groep | 7 | -1.000 | -1.000 | |||
Jeugd : meer maatregelen in de sfeer van preventie | 8 | -6.000 | -6.000 | -4.000 | ||
Extra aandacht bestrijden eenzaamheid | 8 | -500 | -500 | -500 | -500 | |
Extra (straat)bomen en groen | 9 | -2.500 | -2.500 | -2.500 | -2.500 | |
Kaayenstein fase 2 | 9 | -1.000 | -3.000 | -6.000 | ||
WK zeilen | 10 | -3.000 | ||||
Economiefonds | 11 | -6.000 | -6.000 | -6.000 | -6.000 | |
Humanity House | 11 | -200 | -200 | |||
Verkeersveiligheid | 12 | -3.500 | -3.500 | -3.500 | ||
Exploitatie strategisch vastgoed | 13 | -2.350 | -2.350 | -2.350 | -2.350 | |
Onderzoek/mogelijkheden Doublet- en Geleenstraat | 13 | -1.500 | -1.500 | -1.500 | -1.500 | |
Gebiedsontwikkeling en sociale woningbouw | 13 | -15.000 | -15.000 | |||
Wervingsfonds | 15 | -2.000 | ||||
Toevoeging programmareserve Jeugd | 15 | -14.000 | ||||
Herhuisvesten Koninklijke Bibibliotheek | 15 | -15.000 | ||||
Realiseren duurzame en betaalbare warmte | 15 | -4.500 | -4.500 | -4.500 | -4.500 | |
-24.550 | -55.990 | -71.190 | -34.750 | -32.800 |
Herfaseringen
Bij het plannen en realiseren van projecten is de gemeente afhankelijk van diverse factoren. Hierdoor is de uitvoering van een aantal projecten vertraagd maar zijn er ook een aantal projecten versneld. Voor het opvangen van deze verschuivingen is een aparte reserve ingesteld.
Onderstaand een voorbeeld van de verwerking van een herfasering:
In de praktijk kan blijken dat een project niet uitgevoerd kan worden in het jaar waarin dat oorspronkelijk begroot is. Voor de gemeente blijft het project belangrijk. In dat geval dient de uitvoering van het project en de bijbehorende financiële middelen opnieuw begroot te worden. Dit wordt herfaseren genoemd. Om de herfasering van de financiële middelen mogelijk te maken, wordt gebruik gemaakt van een herfaseringsreserve. Deze werkt als volgt:
De gemeente heeft in 2018 lasten geraamd voor de uitvoering van een project. De uitvoering van dit project wordt met een jaar vertraagd naar 2019. In 2019 zijn geen lasten geraamd. Om de geraamde lasten in 2018 over te hevelen naar 2019 worden deze in 2018 verlaagd en toegevoegd aan de reserve Herfaseringen. In 2019 worden de lasten verhoogd en onttrokken uit de reserve. Deze reserve biedt de gemeenteraad inzicht in welke projecten later worden uitgevoerd en wat daar de financiële gevolgen van zijn.
De meerjarige dotaties en onttrekking aan de reserve zijn als volgt:
bedragen x € 1.000 | |||||
2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
Dotaties | 21.215 | 8.090 | 3.860 | 860 | 600 |
Onttrekkingen | 8.410 | 13.215 | 2.250 | 6.750 | 4.000 |
-12.805 | 5.125 | -1.610 | 5.890 | 3.400 |
bedragen x € 1.000 | ||||||
Onderwerpen | Pr | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
Wachtgeldvoorziening Wethouders | 2 | 780 | -260 | -260 | -260 | |
Voorschot Liquidatie Haaglanden | 2 | -1.000 | 1.000 | |||
Budget Kinderopvang (SAM) | 7 | 800 | -200 | -200 | -200 | -200 |
Matchen apparaatslasten (SAM) | 7 | 1.600 | -400 | -400 | -400 | -400 |
Doorontwikkeling Centrum Jeugd en Gezin | 8 | 230 | -230 | |||
Jeugd | 8 | 5.000 | -2.000 | -3.000 | ||
Museumkwartier | 9 | -425 | 425 | |||
Winkelgebied Betje Wolfstraat | 9 | -1.350 | 1.350 | |||
Leeghwaterplein, herinrichten t.b.v. versterken campusmilieu | 9 | -300 | 300 | |||
Herinirchting Jan Luykenlaan | 9 | -450 | 450 | |||
Vervangen populieren | 9 | -2.400 | 2.400 | |||
Kleinschalige bedrijfsruimte (ESB) | 11 | -2.400 | 1.000 | 1.400 | ||
HSD -Campus | 11 | -1.200 | 1.200 | |||
Research Lab (OKI) | 11 | -750 | 500 | 250 | ||
UVP Verkeersveiligheid | 12 | -520 | 520 | |||
Projecten Straten/Wegen/Lanen | 12 | -900 | 900 | |||
Kruispunt Wassenaarseweg/Alkemadelaan | 12 | -810 | 810 | |||
Fietsprojecten | 12 | -900 | 900 | |||
Parkeerplaatsen Vroondaal Madestein | 12 | -400 | 400 | |||
Samenvoegen BR Stedelijke Ontwikkeling | 13 | -340 | 340 | |||
Binckhorst/Trekvlietzone | 13 | -620 | 620 | |||
Bernhardviaduct/Rivierenbuurt Zuid | 13 | -1.500 | 1.500 | |||
Loevesteinlaan | 13 | -200 | 200 | |||
Erasmusveld | 13 | -750 | 750 | |||
Goedzetten kapitaallasten in jaarschijven | 15 | -4.000 | -5.000 | 1.000 | 4.000 | 4.000 |
-12.805 | 5.125 | -1.610 | 5.890 | 3.400 |
Overhead
bedragen x € 1.000 | |||||||
Soort | Eindsaldo | Resultaat | Beginsaldo | Begroting 2018 | Eindsaldo | ||
Reserve | reserve | 2017 | bestemming | 2018 | Dot. | Onttr. | 2018 |
Reserve basiswerkplekken | Egalisatie | 1.082 | 1.082 | - | 900 | 182 | |
1.082 | - | 1.082 | - | 900 | 182 |
Het programma kent geen projectreserves of onttrekkingen groter dan € 2,5 mln.