Halfjaarbericht 2018

Beleidsmatige voortgang

Op 25 januari 2018 heeft de raad de nieuwe Haagse Educatieve Agenda (HEA) 2018 -2022: ‘Ontwikkelkansen in Den Haag’ (RIS 298592) vastgesteld.
De HEA bevat zeven ambities:
1. Meer kansengelijkheid in het Haagse onderwijs.
2. Voldoende, bekwame en innoverende onderwijsprofessionals.
3. Leren samenleven op school.
4. Onderwijs dat bijdraagt aan de economie van de stad.
5. Een brede leer- en ontwikkelomgeving bieden.
6. Voor iedere leerling een passende plek.
7. Voldoende en toekomstbestendige gebouwen.

2018 is een schakeljaar. De verdeling van de financiële middelen over de beleidsprioriteiten vindt nog plaats op basis van de HEA 2014-2018. Momenteel wordt wel samen met onze partners gewerkt aan een HEA jaarplan 2019. Dit is een nieuw instrument dat op verzoek van de raad per jaar wordt ingevuld met de voor dat jaar nieuwe of vernieuwde activiteiten, passend bij de ambities van de HEA. Het HEA jaarplan zal in het najaar 2018 door de raad worden vastgesteld.

Rijksmiddelen voor onderwijsachterstandenbeleid  
Een aanzienlijk deel van de middelen voor het Haagse onderwijsbeleid komt uit de specifieke rijksuitkering onderwijsachterstanden. Op 17 mei 2018 heeft de Tweede Kamer ingestemd met het verdelingsvoorstel van de minister voor 2019 en verder.  

Onderwijshuisvesting
De gemeente is verantwoordelijk voor adequate huisvesting van scholen in het primair-, voortgezet-, en De gemeente is verantwoordelijk voor adequate huisvesting van scholen in het primair-, voortgezet-, en speciaal onderwijs. Vanuit die verantwoordelijkheid wordt (vervangende) nieuwbouw en uitbreiding bekostigd. In het in december 2017 vastgestelde programma onderwijshuisvesting staan de scholen die in 2018 middelen toegekend hebben gekregen. In de huidige markt blijken budgetten krap. Bij het project aan de Donker Curtiusstraat (nieuwbouw Hofstad Mavo, Pastoor van Ars en De Oase) heeft dit geleid tot een mislukte aanbesteding en daarmee tot ruim een jaar vertraging in de realisatie.
In de eerste helft van 2018 zijn de M.M. Boldingh Nutsbasisschool en het Christelijk College De Populier opgeleverd. Voor de besteding van de reserve duurzame schoolgebouwen wordt thans gewerkt aan een regeling die de energetische verduurzaming van bestaande schoolgebouwen stimuleert.

Onderwijsachterstandenbeleid en taal
Brede buurtschool: maximale ontplooiing van talent
De Haagse brede buurtscholen bieden kinderen en jongeren extra kansen op een bredere ontwikkeling. Met subsidie van de gemeente Den Haag verlengen 25 basisscholen met veel ‘gewichtenleerlingen’ de onderwijstijd met zes uur per week. Het onderzoek naar het Leerkansenprofiel (lkp) en hoe dit bijdraagt aan de brede ontwikkeling van de leerlingen is in de afrondende fase en wordt naar verwachting in het najaar van 2018 opgeleverd.

Cultuuronderwijs in Den Haag
Dit jaar staat de Haagse Cultuuronderwijs Dag in het teken van het gesprek. Ruim 120 vertegenwoordigers van Haagse scholen en aanbieders met cultuur-educatief aanbod hebben elkaar tijdens de Haagse Cultuuronderwijs Dag ontmoet en gesproken over diverse stellingen over cultuuronderwijs.
In 2018 wordt extra ingezet op de binnenschoolse cultuureducatie in het voortgezet onderwijs, en de aansluiting tussen binnenschoolse en buitenschoolse cultuureducatie. De scholen hebben zich tot medio juni kunnen inschrijven voor culturele activiteiten.

Voor- en vroegschoolse educatie
In juni 2018 gingen in totaal 4.034 kinderen naar de voor- en vroegschoolse educatie (vve), waarvan 2.141 kinderen behoren tot de doelgroep. In Den Haag zijn 2.512 kinderen als doelgroepkind vve geïndiceerd door het consultatiebureau. Het percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan vve is in juni 2018 85%.

Op 1 januari 2018 trad de Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk in werking. Met deze wet is het voormalige peuterspeelzaalwerk omgevormd tot kinderopvang, waardoor de wettelijke kwaliteitseisen gelijk zijn en het peuterspeelzaalwerk onder de kinderopvangtoeslag wordt gebracht. Het Rijk is verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag. Door deze wetswijziging krijgen werkende ouders die gebruik maken van het voormalige peuterspeelzaalwerk, recht om kinderopvangtoeslag bij de Belastingdienst aan te vragen. De gemeente handelt de toeslagen voor peuters van ouders die geen recht hebben op kinderopvangtoeslag en de gratis uren voor peuters met een taal- of ontwikkelingsachterstand af. Over de uitwerking en de gevolgen van deze wet is de raadscommissie per brief d.d. 9 mei (RIS 296903) en 6 juni (RIS 297151) geïnformeerd. In de toegezegde monitoring over de harmonisatie (RIS 297468) zet het college de voortgang uiteen.
De kosten van het eerste halfjaar zijn eerst geboekt onder de noemer Kinderopvang en worden daarna ten laste van de betreffende budgetten gebracht. Het resultaat over het hele jaar van de dit jaar in werking getreden Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk hangt af van de instroom die van mei tot en met december plaatsvindt. Om dit risico op te kunnen vangen is in het coalitieakkoord een bedrag van circa € 1mln. beklemd uit de programmareserve en toegevoegd aan de begroting.  Alle voorschoolse voorzieningen die vve willen uitvoeren dienen aan de nieuwe subsidieregeling Kwaliteit Voorschoolse Educatie Den Haag 2018 (RIS 298184) te voldoen.

Volwasseneneducatie
De middelen van de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) worden middels een specifieke uitkering toegekend aan de contactgemeenten van de 35 arbeidsmarktregio’s (AMR’s). Voor deze vorm (specifieke uitkering) is gekozen om te voorkomen dat de middelen voor educatie zouden ‘verdwijnen’ in de transitie van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). In de Wet is opgenomen dat de middelen in 2018 in het gemeentefonds zouden opgaan, tenzij uit evaluatie zou blijken dat dat onverantwoord is. In een evaluatie die in 2017 is uitgevoerd door Regioplan over de wijziging van de WEB wordt geconcludeerd dat het te vroeg is om de WEB middelen ongeoormerkt op te laten gaan in het gemeentefonds. Het besluit daarover is nog niet genomen.
Dit jaar wordt het taalonderwijs in een breder kader tegen het licht gehouden, om het slimmer te organiseren, versnippering tegen te gaan en de effectiviteit te verhogen.

Diverse
Binnen het bestaande beleidskader worden middelen ingezet om in te spelen op actuele (ontwikkelingen en nieuwe wensen. Daarmee wordt ook een soepele overgang van de oude naar de nieuwe HEA  bewerkstelligd. Dit betreft zaken zoals huiswerkbegeleiding vo, extra impuls platform urban education, verbreding toeleiding vve in kwetsbare wijken, ondersteuning ouders met betrekking tot peutertoeslag, arbeidsmarktstrategie en werving onderwijsprofessionals en continuering inzet gezinscoaches. Met de uitvoering is in de loop van dit jaar gestart. Van deze uitgaven wordt naar verwachting € 0,8 mln. in 2018 uitgegeven. Verschillende projecten kunnen overlopen naar 2019.

Stedelijk onderwijsbeleid en projecten
Voldoende, bekwame en innoverende onderwijsprofessionals
In de actieagenda ‘Ruimte voor Professionele Ontwikkeling’ investeren schoolbesturen en gemeente
in professionaliteit op school en in het opzetten en onderhouden van professionele netwerken in het
onderwijs en de voorscholen. De Haagse lerarenbeurs zal naar verwachting dit jaar en volgend jaar
bijdragen aan het verminderen van het aantal onbevoegde docenten.

Naast de inzet op kwaliteit is ook extra inzet op kwantiteit, het tegengaan van het lerarentekort,
gewenst. Daarom is in maart van dit jaar een ‘Actieplan Lerarentekort’ (RIS 299168) opgesteld. Het voorziet in maatregelen voor de korte en lange termijn en omvat zowel voor de hand liggende als onorthodoxe maatregelen. Uitgangspunt daarbij is dat maatregelen een duurzame bijdrage moeten leveren aan het oplossen van de tekortproblematiek zonder kwaliteit los te laten.

STiP-banen conciërgetaken
In het kader van de extra impuls werkgelegenheid is een bedrag van € 1 mln. beschikbaar gesteld. Voor de verdeling van deze middelen is in overleg met de schoolbesturen een subsidieregeling opgesteld, die door het Werkgeversservicepunt wordt uitgevoerd. Er zijn nu circa 80 aanvragen binnengekomen. Dit is minder dan beoogd. Na het matching proces wordt een kandidaat voorlopig geplaatst. Na één maand wordt dit omgezet naar een definitieve plaatsing en gaat de subsidie in. Niet alle middelen zullen in 2018 worden opgemaakt, omdat de aanmeldingen en de subsidie niet per kalenderjaar maar gedurende het jaar per maand gaan.

Aansluiting onderwijs- arbeidsmarkt
De actieagenda ‘Geslaagd in het vak’ is definitief ten einde. Betrokkenen zijn hierover geïnformeerd.  Onder de vlag van de Roadmap Next Economy zijn vernieuwende activiteiten in gang gezet. De volgende resultaten kunnen worden gemeld:

  • ROC Mondriaan en de Haagse Hogeschool hebben met steun van andere schoolbesturen, bedrijven en kennisorganisaties een aanvraag ingediend bij het Europees Fonds voor de Regionale Ontwikkeling/Kansen voor West, voor het oprichten van een Kennis- en Praktijkcentrum Energietransitie waar zowel studenten uit het Mbo, als medewerkers van bedrijven als mensen die re-integreren op de arbeidsmarkt kennismaken met technieken gericht op duurzaamheid;
  • ROC Mondriaan en Albeda College Rotterdam zagen hun gezamenlijke aanvraag ‘Spoor 22’ bij het Regionaal Investeringsfonds Mbo, gericht op de vernieuwing van de welzijnsopleidingen gehonoreerd;
  • ROC Mondriaan noteert een stijgende belangstelling van de vo-scholen, vooral technische vmbo’s en techmavo’s om deel te nemen aan één van de tien programma’s die in het Techniekinnovatiehuis worden aangeboden (nu circa 500 leerlingen).

Ontwikkeling binnen hoger onderwijs
De nieuwe locatie van Universiteit Leiden in het Wijnhavenkwartier moest het mogelijk maken dat het aantal studenten van de Universiteit Leiden kan groeien van 3.500 nu naar 4.500 in 2020. De groeicijfers uit de prognose zijn inmiddels ingehaald. Momenteel volgen zo’n 4.500 studenten een bachelor of master aan de Haagse campus.

De Technische Universiteit Delft en de gemeente investeerden gezamenlijk in de huisvesting en ontwikkeling van de vernieuwde 2-jarige masteropleiding Engineering and Policy Analysis (EPA) in Den Haag. Inmiddels is de tweede lichting van circa 70 studenten gestart. Daarmee heeft EPA-TU Delft nu ruim 140 studenten in Den Haag, ongeveer tweemaal zoveel studenten als de opleiding EPA voorheen in Delft had.

Het Student Center The Hague wordt de plek waar voorzieningen voor studenten gebundeld aangeboden worden; onder andere culturele en sociale activiteiten, career services, fitness en studiebegeleiding. Het Student Center opent zijn deuren dit najaar.

Leerlingzaken
Aanpak voortijdig schoolverlaten (vsv): bestrijden schooluitval en behalen diploma
Het lijkt alsof de dalende lijn van het aantal voortijdig schoolverlaters (vsv’ers) niet wordt gecontinueerd. Al een aantal maanden zijn er meer vsv’ers dan in de afgelopen jaren. De cijfers fluctueren en het betreft geen grote verschillen, maar de gemeente ziet wel degelijk aanleiding tot verdere verdieping en actie. Vooral in niveau 3 en 4 van het Mbo is een stijging te zien, die schommelt respectievelijk rond de 0,5 en 0,25 procent.
Om de samenwerking tussen het ROC Mondriaan en de gemeente te versterken, en zo het aantal voortijdig schoolverlaters terug te dringen, is de afgelopen maanden intensief contact geweest tussen de gemeenten Den Haag en het ROC Mondriaan. Op verschillende niveaus wordt gewerkt aan het intensiveren van de samenwerking en het aansluiten op elkaars inzet. Zo zijn medewerkers van het ROC Mondriaan actief in het servicepunt arbeid, is de kwaliteit van de verzuimmeldingen intensief onder de loep genomen en aangescherpt en wordt geïnvesteerd in kennismaking en kennisdeling. Ook wordt momenteel onderzoek gedaan naar de uitval op de niveaus 3 en 4.
Daarnaast ziet de gemeente een kleine toename onder de 18min-doelgroep in het voorgezet onderwijs. Ook hier doet de gemeente onderzoek naar de oorzaken, met als doel om gericht actie te ondernemen.

Kinderopvang
Tot 1 juli 2018 heeft GGD Haaglanden 318 reguliere inspecties uitgevoerd bij kindercentra en gastouderbureaus. Daarnaast ging GGD Haaglanden voor een inspectie langs bij 96 gastouders. In 2018 wordt circa 50% van de Haagse gastouders geïnspecteerd. De GGD voert de inspecties daarmee vrijwel volgens planning uit. De gemeente ontvangt baten uit bestuurlijke boetes en leges bij de registratie van nieuwe voorzieningen voor kinderopvang. Door de harmonisatie zijn per 1 januari 2018 121 peuterspeelzalen omgezet in kinderdagverblijven. Deze zijn in de eerste helft van 2018 allemaal geïnspecteerd. Inmiddels hebben 43 voormalige peuterspeelzalen een registratiebesluit ontvangen.
Tot halverwege 2018 zijn 81 nieuwe aanvragen voor registratie in het landelijk register kinderopvang (register) binnengekomen. Ook zijn er 233 wijzigingen gemeld. De meest wijzigingen betreffen verwijderingen uit het register of het aangaan van een bemiddelingsrelatie tussen een gastouder en een gastouderbureau.
Door de nieuwe eisen (Wet Innovatie Kwaliteit Kinderopvang per 1 januari 2018) zijn in eerste instantie meer overtredingen geconstateerd dan in voorgaande jaren. Dit betreft met name overtredingen van administratieve aard. Organisaties lossen de overtredingen snel op.

Bij het vastgoedbeheer wordt een exploitatievoordeel op rendabele panden en huurderving als gevolg van leegstand verwacht.

Leerlingenvervoer
Op 8 juni 2018 maakten 1.106 leerlingen gebruik van een voorziening leerlingenvervoer. Dit is een lichte stijging van 30 deelnemers ten opzichte van vorig schooljaar.
De meeste leerlingen maken gebruik van aangepast leerlingenvervoer (849). 164 leerlingen maakten gebruik van openbaar vervoer en 93 leerlingen werden met eigen vervoer naar school gebracht. Er is een verschuiving van leerlingen van aangepast vervoer naar openbaar. Dit komt onder meer door ondersteuning om leerlingen zelfstandig te leren reizen.